Obecnie mamy w dostęp do powszechnych i prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych. Jednak nie zawsze tak było. Historia służby zdrowia w Polsce sięga początków XX wieku, podobnie jak powszechne ubezpieczenia zdrowotne. W dalszej części artykułu wyjaśniamy, jak kształtowała się historia służby zdrowia i jak wyglądał proces tworzenia powszechnych ubezpieczeń zdrowotnych, z których korzystamy dziś.
Początki służby zdrowia w Polsce
Historia służby zdrowia w Polsce ma swój początek w II Rzeczypospolitej. W tym okresie rząd Jędrzeja Moraczewskiego ogłosił 4 kwietnia 1918 r dekret o stworzeniu ministerstwa zdrowia publicznego, opieki społecznej i ochrony pracy. Obowiązek Państwa Polskiego w sprawie zapewnienia opieki zdrowotnej obywatelom rozpoczął się w momencie ogłoszenia Dekretu o obowiązku ubezpieczenia w przypadku choroby dnia 25 stycznia 1919 roku. Bardzo ważnym wydarzeniem było również przedstawienie w 1920 roku pierwszej Polskiej ustawy o obowiązkowym ubezpieczeniu na wypadek choroby. Organizację opieki zdrowotnej w II RP regulowała ustawa z 19 maja 1920 roku która to przewidywała jednolity system Kas Chorych oparty na zasadzie podziału terytorialnego.
Kasy Chorych z początków XX wieku
Kasy Chorych były to instytucje państwowe, posiadające osobowość prawną. Ich głównym zadaniem była opieka medyczna nad chorymi. Aby zapewnić opiekę lekarską swoim członkom, kasy zatrudniały pracowników medycznych. Tworzyły one również swoje placówki lecznicze takie jak: sanatoria, szpitale czy apteki. W każdym powiecie tworzona była jedna Kasa Chorych. Wyjątkiem były miasta powyżej 50 tysięcy mieszkańców gdzie ustawa dawała możliwość tworzenia osobnych kas miejskich. Funkcjonowanie Kas Chorych było jednak powodem częstej krytyki. Najczęstszym zarzutem było to że nie wywiązuje się ona z nałożonych na nią zadań ustawowych. Także pogorszenie się sytuacji ekonomicznej państwa wpłynęło na to że podjęto decyzję o przekształcenie Kas w silne jednostki organizacyjne. Radykalne zmiany nastąpiły w 1933 roku kiedy to ustawą z 28 marca o ubezpieczeniach społecznych, Kasy Chorych zostały zniesione, a w ich miejsce utworzono ubezpieczalnie społeczne.
Reformy sektora opieki zdrowotnej
W latach 1945-1989 stworzono w Polsce rozwinięty i mocno scentralizowany system ochrony zdrowia. Przykładem mogą być prywatne praktyki lekarskie, które nigdy nie zostały formalnie zakazane. Pozostały również, choć znacznie ograniczone, spółdzielcze i prywatne praktyki medyczne i dentystyczne. Przed rokiem 1989 istniały trzy okresy reform sektora opieki zdrowotnej. Pierwszy pakiet reform miał za cel rozwinięcie bezpłatnej powszechnej opieki zdrowotnej. Świadczenia zdrowotne świadczone były pracownikom, w latach pięćdziesiątych rozwijane były branżowe zakłady opieki zdrowotnej w miejscach pracy. Początkowo bezpłatna opieka zdrowotna nie dotyczyła rolników ani ich rodzin. Dopiero w 1972 roku powszechne ubezpieczenie zdrowotne zostało rozszerzone na rolników. Drugi pakiet reform z 1972 polegał na utworzeniu zespołów opieki zdrowotnej, złożone one były ze szpitala, przychodni, podstawowej oraz specjalistycznej opieki zdrowotnej. Trzeci pakiet reform dotyczył decentralizacji administracji publicznej. Reformy opieki zdrowotnej w latach osiemdziesiątych polegały na umocnieniu pozycji województw i gmin. Po roku 1989 celem reform było zapobiegnięcie skutkom zapaści poprzedniego systemu i spełnienie społecznych oczekiwań szybkiej naprawy. Główną motywacją rozpoczętych na początku lat dziewięćdziesiątych prac nad reformowaniem systemu opieki zdrowotnej było poprawienie świadczeń zdrowotnych. W dniu 6 lutego 1997 r. uchwalona została ustawa o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, która to przywracała system kas chorych.
Powszechne ubezpieczenie zdrowotne
W dniu 1 stycznia 1999 roku wprowadzono powszechne ubezpieczenie zdrowotne. Najważniejszym celem reformy było odejście od finansowania służby zdrowia bezpośrednio z budżetu państwa oraz całkowicie niezależne i samorządne Kasy Chorych które to otrzymały za zadanie zarządzanie zgromadzonymi funduszami. Przyjęto mieszany system opłacania opieki zdrowotnej. Za część zadań płaciło państwo a pozostałe środki pochodziły ze składek od podatku dochodowego od osób fizycznych. Ustawa z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym w Narodowym Funduszu Zdrowia zastąpiła poprzednią ustawę. Ustawa wprowadziła zasadnicze zmiany w instytucji płatnika. Funkcjonujące dotychczas regionalne kasy chorych zostały zamienione na instytucję zwaną Narodowym Funduszem Zdrowia. Warto nadmienić że Narodowy Fundusz Zdrowa jest państwową jednostką organizacyjną posiadającą osobowość prawną i zarządzającą środkami finansowymi których źródłem są składki na ubezpieczenie zdrowotne (zobacz też odszkodowanie).
Więcej informacji na temat powszechnych oraz prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych można znaleźć na stronie www.ubezpieczenie-zdrowotne.com.pl